Met de Denksleutels heb je GOUD in handen als het gaat om het uitdagen van slimme kleuters in de groep. En het mooie is, ze zijn gratis beschikbaar gemaakt voor het Nederlands taalgebied door het SWVPO 3006. Iedereen kan er dus mee aan de slag! In dit artikel lees je meer over waarom je dat zou willen doen, hoe je het aanpakt én welke leuke extra materialen slimmekleuters.nl uitgeeft bij de Denksleutels.

De bedenker

Tony Ryan is een Australische onderwijsinnovator. Hij vroeg zich af waarom de kinderen wél kennis en vaardigheden leren op school, maar géén denkles krijgen. Hoe leer je dan om dat fantastische brein goed te gebruiken? Om het leren denken te stimuleren ontwierp hij de 20 Thinkers Keyes voor kinderen van 2 tot 12 jaar oud. De vertaling van deze Denksleutels vind je dus via de link in de inleiding.

Tony Ryan geeft daarbij aan dat het leren denken essentieel is voor iedereen. Essentieel! Dus geen leuke extra activiteit voor als er even tijd over is. Of een speciale activiteit voor een selecte groep kinderen. Voor alle kinderen is het belangrijk om flexibel te leren denken, creatieve oplossingen te kunnen bedenken. Dan kun je ook goed omgaan met de veranderingen in de wereld om je heen.

Denksleutels juist voor kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong?

Ik ben het hartgrondig eens met Tony Ryan. Leren denken is voor iedereen belangrijk. Zet de Denksleutels dus in voor de hele groep! Waarom kom je ze dan toch vaak tegen als het gaat over kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong? Of hoogbegaafde kinderen?

Veel thema’s die je behandelt zijn geschikt voor de meeste kinderen, maar tegelijkertijd voor kleuters met een ontwikkelingsvoorpsorng niet uitdagend genoeg. Door hun brede en diepe interesses weten ze vaak al veel van wat je wilt gaan behandelen. Het thema biedt dan niet genoeg nieuwe en interessante informatie voor deze kinderen. Je kunt dan eigenlijk 3 dingen doen:

1. Verbreden: bied een ander thema aan dat wél uitdagend of nieuw is.
2. Versnellen: bied lesstof aan van een hoger niveau of lat het kind eerder naar een hogere groep gaan.
3. Verdiepen: laat het kind met hetzelfde thema werken, maar geef vragen en opdrachten op een hoger niveau.

Kijk, en bij die derde komen de Denksleutels dus om de hoek. Het voordeel is dat de kinderen ín de groep en mét de groep mee kunnen doen. De leerkracht hoeft dus geen extra programma te ontwikkelen, en de kinderen zijn geen uitzondering in de groep. Vlecht tussen je gebruikelijke vragen en opdrachten ook de verdiepende opdrachten. Alle kinderen die willen kunnen hierbij aanhaken, het kind dat de extra uitdaging nodig heeft betrek je bewust bij de prikkelende vraag.

Voorbeeld:

Je bespreekt bij het thema Winter welke kledingstukken je draagt in de winter. Misschien doe je een sorteerspel met kleding en je werkt zo aan woordenschat. Samen ‘ontdek’ je dat er nog geen neuswarmer bestaat! Je gebruikt de uitvindingsleutel (ontwerpopdracht) vraagt de kinderen er een te ontwerpen. Je slimme kleuter krijgt de opdracht een prototype te maken in de knutselhoek. En natuurlijk wordt de neuswarmer getest tijdens het buiten spelen! En indien nodig nog (een paar keer) verbeterd.

Nog een voorbeeld:

Bij het thema Speelgoed laat je de kinderen speelgoed sorteren op kleur, grootte, speelwijze of materiaal. Vervolgens introduceer je de muur-sleutel: (een stelling die eigenlijk niet ter discussie lijkt te staan)

Er is jongensspeelgoed en meisjesspeelgoed.

Je vraagt de kinderen hier kritisch over na te denken. Is dat eigenlijk wel zo? Kunnen ze ‘typisch’ jongensspeelgoed aanwijzen? En wat is dan meisjesspeelgoed? Lok een discussie uit en laat kinderen beargumenteren wat ze bedenken. Met de muur-sleutel leren ze om niet alles voor waar aan te nemen en zelf kritisch te blijven nadenken.

Slimme Kleuters ontdekken met de Denksleutels

Nog een argument om de Denksleutels in de hele groep te gebruiken: kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong kunnen je gaan opvallen. Ze genieten vaak van dit type vragen en komen met bijzondere oplossingen. Zo heb je weer een extra instrument in handen om je te helpen bij het signaleren.

Hoe begin je?

Begin met het downloaden van de originele Denksleutels. Let op, de Denksleutels die je hier vindt, zijn de enige echte! Er zijn ook aanbieders die de Denksleutels hebben aangepast, namen hebben veranderd, of er geld voor vragen.

Print ze uit in kleur, mijn voorkeur heeft het A5 formaat. Dan ik het een kwestie van vouwen, plakken, knippen en lamineren. Misschien zijn er ouders die willen helpen?

Op de website waar je de Denksleutels hebt gedownload vind je een handige tabel met een korte uitleg bij elke sleutel. Wil je meer, dan heb ik wat nuttige materialen voor je ontwikkeld.

Startpakket Denksleutels

Ik heb een startpakket voor je samengesteld om te zorgen dat jij helemaal klaar bent voor het werken met de Denksleutels. Wat vind je in het Startpakket:

• Een inleiding met uitleg en gebruikstips bij de Denksleutels van 5 pagina’s. Je leest wat de achtergrond is van de Denksleutels, wat de werkwijze te maken heeft met 21e eeuwse vaardigheden en hoe je ze in praktijk kunt inzetten. Mét een handig stappenplan om direct aan de slag te gaan.
• Een duidelijke uitleg mét voorbeelden bij elk van de 20 denksleutels. Ik geef je ook voorbeelden van opdrachten die je in de hoeken kunt inzetten.
• Een invulmodel waarop je vragen en opdrachten in een zelfgekozen thema bij de Denksleutels kunt uitwerken. Handige beginzinnetjes helpen je op weg!
• Tot slot vind je in dit pakket de Denk-droodles: 10 pagina’s met plaatjes om te gebruiken bij de plaatjessleutels. En niet zómaar plaatjes! Deze speciaal ontworpen abstracte tekeningen kun je bij elk thema gebruiken. Het is de bedoeling dat kinderen bij wélk thema je ook hebt, een plausibele interpretatie zoeken voor de denk-droodles die je aanbiedt. De kinderen leren werken met symbooltaal, gebruiken hun fantasie, werken aan woordenschat én worden flexibel in hun denken.

Dit handige Startpakket bestel je hier voor 8,95:

Kant-en-klare Denksleutels bij heel veel thema’s

Met het startpakket en je eigen creativiteit heb je alles in handen om eigen vragen en opdrachten te bedenken bij allerlei thema’s/ Maar soms is het ook fijn om een paar voorbeelden te hebben of snel ideeen bij de hand te hebben. Samen met collega’s in het werkveld heb ik inmiddels bij 20 thema’s denksleutelopdrachten uitgewerkt.

Je kunt ze downloaden voor een klein prijsje. Sommige thema’s kosten €1,99 met uiteraard uitgewerkte vragen en opdrachten. Andere thema’s zijn iets uitgebreider. Je vindt er kopieerbladen bij waarop kinderen hun ontwerp of oplossing kunnen tekenen. Het zijn geen ‘werkbladen’maar wel mooi vormgegeven ideeënstarters. Een toffe extra dus, vandaar de iets hogere prijs van, hou je vast, €2,49.

Hieronder een lijst van alle beschikbare thema’s in alfabetische volgorde. Je kunt indien gewenst meteen doorklikken naar de webwinkel. Bij elke beschrijving van het thema geef ik ook 2 of 3 leuke voorbeelden, dus die kun je meteen uitproberen!

Mis je nog een bepaalde thema? Dan kun je dat laten weten in een bericht onderaan deze pagina en wie weet…

• Afval
• Boeken
• Bouwen, huis & thuis
• Circus
• Dierentuin
• Dinosauriers
• Feest
• Herfst
• Kunst
• Lente-Pasen
• Lente-Tuin
• Piraten
• Post en Pakjes
• Ridders
• Ruimte
• Schoenenwinkel
• Speelgoed
• Water
• Winter
• Zomer