Stel je voor, je krijgt een nieuwe kleuter in de groep. Je weet (of niet) dat het kind mogelijk hoogbegaafd is. Alles lijkt prima te gaan. Het kind is enthousiast, laat zichzelf zien, heeft inderdaad een grote interesse in de wereld om zich heen en komt vaak met originele oplossingen of grappige inzichten. Het heeft er plezier in om naar school te gaan. De ouders zijn blij dat het zo goed gaat! Maar na een paar maanden, misschien een half jaar, zie je het kind ‘inzakken’. Het wordt minder blij, de werkjes worden niet meer met enthousiasme gemaakt. En als het vrij mag spelen en werken merk je dat het moeilijk kan kiezen. Het lijkt alsof het kind niets meer leuk vindt. Wat is er aan de hand? Het ging toch zo goed?
Hekel aan herhaling
Deze slimme kleuter is Klaar. Klaar met het aanbod in de klas. Het heeft al het werk in de kleuterklas inmiddels een keer gedaan. De puzzels zijn gemaakt en de kisten met ontwikkelingsmateriaal kennen geen geheimen meer. De spelletjes zijn gespeeld en de kleuter heeft genoeg van elke dag vader en moedertje spelen. (En trouwens, waarom spelen de anderen nooit ‘vulkanoloogje’?) En als kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong aan één ding een hekel hebben dan is het wel: herhaling.
Je zult als leerkracht maatregelen moeten nemen om de uitdaging weer te vinden voor dit kind. Want er is een nieuw en verrassend aanbod nodig om deze kleuter weer op gang te krijgen. Dat is belangrijk voor zowel het welbevinden als de ontwikkeling van het kind. Als er niets nieuws meer te ontdekken en te leren valt, zal de ontwikkeling stilvallen. Een kind dat moelijk kan kiezen, kan dus mogelijk een signaal geven dat het brein van het kind toe is aan nieuwe ontwikkelingen, nieuwe voeding, een nieuwe stap!
Er moet nu iets gebeuren om de slimme kleuter weer te interesseren voor het leren. Anders loop je het gevaar dat precies dit moment het begin van verlies aan motivatie markeert.
Het kind kan moelijk kiezen, wat nu?
Probeer eerst of je binnen de eigen groep de uitdaging weer kunt creeren voor dit kind. Hieonder volgen een aantal tips:
– Je kunt de bekende spellen uit de kast verrijken door er een andere opdracht bij te geven. Speel eens memorie met Rijmduo, laat geblinddoekt een bouwwerk namaken van vertiblocks, of laat een kind zélf een kralenplank ontwerpen. Kijk bij uitdagen met ontwikkelingsmaterialen voor ideeën.
– Laat het kind in de klas meedoen op een hoger niveau. Gaat het om een jongste kleuter? Misschien kan de kleuter aansluiten vij werk en kleine kringen van groep 2.
– Bied specifieke uitdagende lesmaterialen aan die bedoeld zijn voor kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong. WErk bijvoorbeeld met de map Lezende Kleuters, laat het kind op vaste tijden werken met een smartgame, of ga in de kleine groep filosoferen.
– Verrijk de opdrachten waar het kind mee bezig is door extra eisen te stellen: Jij gaat vandaag niet zómaar een huis bouwen, ik wil graag een schuin dak zien!
– Zorg ervoor dat je hoeken aantrekkelijk en afwisselend worden ingericht, en ga daarbij in op initiatieven van het kind. Wil je je hierin verdiepen lees dan zeker het boek van juf Bianca, spelen in uitdagende hoeken. Het betreffende boek én andere boeken van haar hand vind je hier.
Buiten de groep?
Voor sommige kinderen is dit niet genoeg, zij hebben meer uitdaging nodig. Kijk eens wat je binnen school kunt bieden. Is er misschien een plusgroep of flexgroep waar het kind in mee kan draaien? Is het een idee om het kind op momenten mee te laten draaien in bijvoorbeeld een groep 3?
En misschien is het zelf nodig om buiten je eigen school te kijken. Misschien zie je dat naast de leerbehoefte, het kind ook weining aansluiting vindt bij leeftijdsgenoten. Wellicht is een school waar voltijds hoogbegaafdenonderwijs wordt geboden een goede optie voor dit kind.
Overleg uiteraard dit alles goed met ouders. Zij zien vaak als eerste dat het níet goed gaat met een kind, maar ze merken het ook heel snel als het kind weer opbloeit. Samen vorm je een team om het kind dat moeilijk kan kiezen weer aan het leren te krijgen!