Slimme kleuters hebben uitdaging nodig, dat is een uitgemaakt zaak. Dus je zorgt voor verrijking in je hoeken, je differentieert in de kring, je zorgt voor uitdagende taken waarmee kinderen hun doorzettingsvermogen kunnen ontwikkelen en nog veel meer! Maar denk je er ook weleens aan uitdaging tijdens buiten spelen? Ook hier liggen kansen om kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong uit te dagen. Bianka van Kommee schreef een gastblog om je op weg te helpen! Lees je mee?
Juf, ik heb niks te doen!?
Hoe kun je kinderen (met een ontwikkelingsvoorsprong) voldoende uitdagen op de speelplaats?
‘Juf/meester, ik weet niet wat ik moet doen!’
‘Nou Vera, ik zie genoeg leuke dingen, ga bijvoorbeeld eens lekker klimmen in dat klimrek!’
Op de speelplaats hoor je vaak de zinnen: ‘Ik weet niks te doen, Ik mag niet meedoen, Wanneer gaan we naar binnen’. Het zegt iets over de kinderen die dat zeggen, maar ook over de inrichting van de speelruimte en het aanbod van materialen. Misschien zegt het nog het meest over: Hoeveel aandacht we hebben voor Buitenspelen. Kan elk kind buiten lekker losgaan en heerlijk in de ‘Speel-Flow’ komen? Geldt dat ook voor de kinderen met afwijkende interesses, voor kinderen met matige sociale-/motorische vaardigheden, én voor de kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong? Met andere woorden, is Buitenspelen een fijne tijd van welbevinden en ontwikkelen?
Uitdaging tijdens buiten spelen, leuk én nodig!
Niet elk kind wordt superblij van een klimrek waar behoorlijk in geïnvesteerd is. En niet elk kind wordt optimaal uitgedaagd door een bal. Niet elk kind kan het aan om zich aan te sluiten bij een spelend groepje. Dat betekent iets voor de leerkracht die tijdens het buitenspelen het grootste verschil kan maken voor deze kinderen. Net zoals je dat binnen zou doen. Observeren, differentiëren en kijken waar de aandachtsgebieden liggen bij de kinderen. Welke leerstijl hebben ze en wat is hun niveau?
Hoe kun jij leerkracht deze kinderen helpen? In twee stappen kom je ze al een heel eind tegemoet.
Stap 1:
Wat hebben jouw kinderen nodig om helemaal in de Speel-Flow te kunnen komen. Wat zijn hun interessegebieden, waar gaat hun hart sneller van kloppen. Hoe leren ze? Hoe spelen ze? Alleen, of samen? Zo heb je de beginsituatie globaal in kaart en kun je kinderen die zich buiten vaak vervelen of in een lage betrokkenheidsgraad spelen uitdagen en stimuleren.
Stap 2:
Bedenk/organiseer activiteiten die bij de kinderen passen die jij op het oog hebt. Sluit aan bij hun interesse en maak het zo makkelijk of moeilijk als nodig is. Prikkel hun nieuwsgierigheid, laat ze diepgaand onderzoeken, sluit aan bij bestaande kennis en laat ze problemen oplossen. Creëer voor de kinderen die dat nodig hebben een rustig hoekje. Geef ze een opdracht en biedt ze nabijheid als dat eerst nodig is. Heb oog voor de disbalans die er soms is. Zo kunnen kinderen die op het gebied van Wetenschap en Techniek al hoogontwikkeld zijn, moeite ervaren bij activiteiten die draaien om het evenwicht bewaren. Hoe zouden we dan vanuit hun interesse/kracht ook deze belangrijke ontwikkeldoelen voor dit kind kunnen stimuleren en meepakken?
Een paar voorbeelden:
Floris heeft een hoog IQ en weet enorm veel over de Ruimte/Planeten. Zijn motoriek loopt wat achter op het gemiddelde van de groep.
Een buitenspeelsuggestie voor Floris: Teken met stoepkrijt de verschillende planeten op de tegels van de speelplaats en geef hem zijn raket (skippy-bal) zodat hij door de ruimte kan zweven langs alle planeten.
Kira heeft hoogtevrees en beweegt niet zo soepel. Haar fijne motoriek is uitstekend en ze houdt van knutselen.
Een buitenspeelsuggestie voor Kira: Maak een parachute van een zakdoek, hang er een Playmobil-popje aan. Klim er een klein stukje mee in het klimrek en laat de parachute zweven.
Anne wordt enorm getriggerd door alles wat met wetenschap en techniek te maken heeft. Hij houdt van vraagstellingen en problemen om lekker z’n tanden in te zetten.
Buitenspeelsuggestie voor hem: Met touwen, emmers en veel losse materialen mag hij zoveel takelen als hij wil. Misschien is het zelfs haalbaar voor hem om een kabelbaan te ontwikkelen en te maken, zodat de vracht op een veilige manier van de ene fabriek, over het verkeer op de grond, naar de andere fabriek wordt getransporteerd.
Nog meer tips voor uitdaging tijdens buiten spelen
Nog een paar tips om het buitenspelen voor elk kind en specifiek voor kinderen met een ontwikkelvoorsprong uitdagend en rijk te maken:
- Zet zoveel mogelijk open materiaal in. Loose parts, sjouwmaterialen, water en zand!
- Exploreren/Experimenteren zijn dé activiteiten voor kinderen. Dat kan fantastisch op de speelplaats.
- Door de zintuigen optimaal in te zetten (denk aan zand, water, modder, herfstmaterialen toevoegen, kruidenboter van paardenbloemen te maken, op blote voeten spelen) komen kinderen meer in balans en werkt het brein op volle toeren.
- Wanneer kinderen voldoende tijd krijgen om vrij te spelen, komen ze gemakkelijker in de Flow. 30 minuten is echt te kort!
- Varieer elke week de materialen/activiteiten. Kinderen die meer aankunnen willen vaker iets nieuws uitproberen.
- Wees beschikbaar en laat merken dat kinderen je met elke vraag mogen komen ‘storen’.
Uit de praktijk van Cora
Wat een fijne tips al om mee aan de slag te gaan! Ik heb er ook nog een paar voor je:
Aandacht voor de natuur
Ontdek bijvoorbeeld samen met de kinderen beestjes en houd een logboek bij van wat je hebt aangetroffen op het plein. Zoek in de klas extra informatie of filmpjes over deze kriebeldiertjes.
Kunnen de kinderen dan misschien ook een parkje of speeltuin maken voor de slakken of de mieren?
Neem regelmatig iets extra’s mee naar het plein. Denk aan…
- stoepkrijt met rasp, om zelf zand te kleuren of met water erbij verf te maken.
- kwasten en een emmertje water en laat prachtige waterschilderijen maken.
- bij mooi weer doeken om een schaduwtent te maken ( en laat bij regen bladerbootjes varen in de plassen)
Zet aan tot activiteiten:
Maak een voorbeeldparcours met verschillende activiteiten. Wie maakt er morgen een leuk parcours?
Blaas spelletjes nieuw leven in, bijvoorbeeld Annemaria Koekoek. ook nog eens een leuk spel om te werken aan executieve functies!