Als je me al een poosje volgt, dat weet je dat ik heel enthousiast ben over de Denksleutels! En zoals iedereen heb ik ook Denksleutels die me net wat meer, of juist minder liggen. De vragen die me héél goed liggen zijn de wat-als vragen. En zo komt het dat ik al een hele tijd een flinke stapel grappige, inspirerende en interessante wat-als vragen ‘over’ heb.
Tijd om daar wat mee te doen! Samen met Yvonne Windhorst van IllustratieEnzo dacht ik na over een leuke vormgeving. Dat werd het Wat-als Vragen spel. Er is een versie voor het digibord, maar speciaal voor de Nationale Onderwijs Tentoonstelling van 2023 maakte ik er een handige bureauklapper van.
Creatief leren denken met wat-als vragen
Nadenken over wat-als vragen zit er bij kinderen al van jongs af aan ingebakken:
‘En dan was jij…’
‘En toe kwam er een dino… ‘
‘En toen kon ik vliegen…’
Ze spelen allerlei scenario’s uit en verkennen wat misschien wel, of helemaal niet kan. Wat-als vragen liggen dus dicht bij kinderen en stimuleren de fantasie. Toch stellen we dit soort vragen misschien niet vaak genoeg in het onderwijs. Al te vaak willen we naar het ‘juiste’ antwoord. En precies daarom is het zo belangrijk om ook eens een ander soort vraag te stellen. Vragen waarop misschien géén juist antwoord is, of meerdere oplossingen mogelijk zijn. Samen plezier hebben in denken en geïnspireerd worden door elkaars creativiteit zorgt ook nog eens voor een fijne positieve sfeer in je groep.
Er zijn al wat mooie middelen om hiermee aan de slag te gaan. Je kunt denken aan filosoferen met de kinderen, bijvoorbeeld met de materialen van filosovaardig. En met slimmekleuters.nl heb ik een heleboel uitdagende vragen en opdrachten gemaakt bij de Denksleutels. En nu is er dus ook het Wat-als Vragen spel!
Hoe ga je te werk?
Stap 1: Kies een van de wat-als vragen uit het spel of bedenk er zelf één.
Stap 2: Stel de wat-als vraag hardop aan de kinderen:
Wat als… alle mensen van glas zouden zijn?
Stap 3: Geef denktijd. Dat kan op verschillende manieren. Je kunt kinderen letterlijk een minuut denktijd geven. Je kunt ze ook hun idee bij de wat-als vragen (op een wisbordje) laten tekenen, of laten overleggen met een schoudermaatje.
Stap 4: Inventariseer de antwoorden. Stimuleer de kinderen om met zoveel mogelijk ideeën of oplossingen te komen. Stel dus vragen zoals: Wie heeft er nóg een idee? Wat zou nog meer kunnen? Wie heeft er ook iets bedacht? Kunnen we nog wat anders bedenken?
Stap 5: Breng het denkproces nog een stap verder door een aantal ideeën of oplossingen verder dóór te denken. Dat kan heel gemakkelijk door een schema te tekenen met bollen en pijlen. (zie foto) Voor jonge kinderen teken je er natuurlijk symbolen bij.
Stap 6: Geef de kinderen een verwerkingsopdracht. Kun je bij deze vraag een teken- of knutselopdracht bedenken? Een praatopdracht, of iets om uit te spelen in de hoeken? In het Wat-als Vragen spel vind je bij elke wat-als vraag een nadenk- praat- teken- knutsel, stel- speel- of andere tip.
We gaan straks gymmen. Wie kan een spelletje bedenken voor als je van glas bent? Waar kunnen we beter wel doen? En wat niet? Maak een lijstje met de kinderen van 10 spelletjes die je veilig kunt doen. Of juist van de 10 gevaarlijkste spelletjes.
Wat-als Vragen, wanneer zet je ze in?
Met wie ga je aan de slag met het Wat-als Vragen spel? De vragen zijn natuurlijk heel geschikt voor een voltijd HB-groep, of om te behandelen in een plus-groep. Ik zou je echter zeker willen aanraden om het Wat-als Vragen spel ook te spelen met je héle groep. Het is voor alle kinderen belangrijk om creatief te leren denken. Vinden ze het zelf nog lastig, dan worden ze misschien verrast of geïnspireerd door elkaar. Bovendien heb je kans dat je kinderen signaleert die je nog niet eerder waren opgevallen.
Je kunt de behandeling van de vragen natuurlijk zo uitgebreid of beknopt houden als je zelf wilt. Misschien stel je een wat-als vraag als zinvolle invulling van 5 of 10 minuten die je ‘over’ hebt. Of misschien zet je het Wat-als Vragen spel elke week op een vast moment op je rooster. Met 40 vragen heb je dan genoeg vragen voor een heel schooljaar!
Je bent van me gewend dat ik materialen ontwikkel voor kleuters en groep 3. Dit spel is echter ook heel geschikt voor kinderen in de midden- en bovenbouw van de basisschool. Een kind in groep 7 komt met heel andere oplossingen dan een kind in groep 2. Na aanschaf kun je het spel delen met je collega’s in een andere bouw om dit uit te proberen.
Digibordversie of bureau klapper?
Kun je niet wachten om aan de slag te gaan? Je kunt het Wat als vragen spel voor het digibord nu direct aanschaffen en downloaden! De veertig vragen kun je dan op volledig scherm op je digibord tonen. Je betaalt eenmalig €19,95 en je mag het spel delen met alle groepen op jouw schoollocatie. Klik hier om direct naar het spel te gaan.
Speciaal voor de NOT wilde ik graag een manier hebben om het spel aan jullie te kunnen tonen. Het is tenslotte de Nationale Onderwijs Tentoonstelling 😉
Ik heb daarom een handige bureauklapper laten drukken. Aan de voorkant kun je de vraag laten zien, terwijl je op de achterkant de verwerkingstip kunt lezen. Deze gedrukte versie is voorlopig alleen verkrijgbaar op de beurs en op inspiratiedagen van Kleuteruniversiteit waar ik aanwezig ben. Je koop hem voor €14,95. Zo lang de voorraad strekt!
Goedemorgen,
Wat tof die “wat als…” vragen klapper! Helaas ben ik niet in de gelegenheid naar de beurs te komen, zou ik m online mogen aanschaffen?
Groet Suzanna
Suzanna.steketee@rvko.nl
Hoi Suzanna, met de eerste druk kijk ik even hoe het gaat op de Not! Als je er direct mee aan de slag wilt, kun je ook kiezen voor de digibordversie?